Grensoverschrijdende arbeid kan complexe gevolgen hebben voor het toepasselijke arbeidsrecht, fiscale aspecten en sociale zekerheid. In mijn vorige blog besprak ik het toepasselijke arbeidsrecht in een internationale arbeidsverhouding. In dit blog zoom ik in op de sociale zekerheid en met name de recente veranderingen voor grenswerkers.
Grenswerker en sociale zekerheid
Een grenswerker is een werknemer die in een EU-land woont, maar in een ander EU-land werkt. Bijvoorbeeld een werknemer die in Duitsland woont, maar werkzaam is in Nederland.
Soms is het voor grenswerkers of werkgevers onduidelijk in welk land de werknemer sociale premies moet afdragen en dus welk sociaal zekerheidsstelsel van toepassing is. In de Europese Verordening nr. 883/2004 zijn daarover regels vastgelegd.
Voor grenswerkers geldt de hoofdregel dat zij vallen onder het sociale zekerheidsstelsel van het werkland, tenzij de werknemer meer dan 25% van de werkzaamheden uitoefent in het woonland. In dat laatste geval wordt de werknemer onderworpen aan het sociale zekerheidsstelsel van het woonland.
Ik geef een voorbeeld. Stel, uw werknemer woont in Duitsland, werkt 4 dagen in Nederland en 1 dag vanuit huis in Duitsland. De hoofdregel is van toepassing en de werknemer is sociaal verzekerd in het werkland, Nederland. Er wordt namelijk niet meer dan 25% van de werkzaamheden verricht in Duitsland.
Coronapandemie
Tijdens de coronapandemie dienden werknemers plots thuis te werken. De werknemer uit het voorbeeld werkte bijvoorbeeld ineens niet meer 1 dag, maar 5 dagen vanuit huis in Duitsland.
Gedurende deze periode heeft de Europese Unie afgesproken dat thuiswerken niet zou leiden tot een ander sociaal zekerheidsstelsel. Dat zou namelijk voor zowel werkgevers als werknemers aanzienlijke complicaties met zich brengen. Deze afspraak liep echter af op 30 juni 2023, waardoor de regels uit de EU-Verordening weer van kracht zijn geworden.
Omdat veel werknemers ook na de coronapandemie vanuit huis zijn blijven werken, leverde dat complicaties op.
De lidstaten hebben hierin voorzien door het vaststellen van een nieuwe EU-Kaderovereenkomst. Deze Kaderovereenkomst is per 1 juli 2023 in werking getreden.[1]
Nieuwe regels per 1 juli 2023
Op basis van deze nieuwe Kaderovereenkomst mogen grenswerkers tot 50% van hun arbeidstijd thuis blijven werken, zonder dat het toepasselijke sociale zekerheidsstelsel wijzigt. Het moet dan wel gaan om telewerk (thuiswerken via een digitale verbinding), niet om fysieke werkzaamheden.
Voordelen
Deze regeling biedt zowel voor werkgevers als werknemers voordelen. Zo behouden grenswerkers hun sociale zekerheidspositie in het werkland, zelfs als ze deels in hun woonland thuiswerken. Voor werkgevers biedt dit flexibiliteit bij het toestaan van thuiswerken. Dit kan tevens gunstig zijn bij het aantrekken van personeel uit aangrenzende landen.
Tips
Als u grenswerkers in dienst heeft die deels thuiswerken, is het belangrijk goed op deze gewijzigde omstandigheden te letten. Mogelijk is er voor uw werknemers een ander sociaal zekerheidsstelsel van toepassing, of kunt u profiteren van de Kaderovereenkomst. Zorg ervoor dat u uw werknemers goed informeert over het toepasselijke sociale zekerheidsstelsel.
Heeft u meer informatie nodig over dit onderwerp? Aarzel dan niet om contact op te nemen met onze arbeidsrechtspecialisten.
[1] Framework Agreement on the application of Article 16(1) of Regulation (EC) No. 883/2004 in cases of habitual cross-border telework (https://open.overheid.nl/documenten/fe8396a8-cd6b-4b97-bb86-43453ca38d7f/file).